Innovatief zijn, wie wil dat nu niet. Of je nu iemand bent die dagelijks de eigen sleur doorbreekt of gewoon op zijn tijd eens een patroon verandert, innovatief zijn kan iedereen. Tegenwoordig is het bovendien een veelgevraagde eigenschap in banen of vacatures. Dat heeft alles te maken met de snel veranderende wereld om ons heen. Hoe kun je inspelen op wat je nog niet weet? Hoe word je innovatief?
Waarom is het belangrijk om innovatief te zijn?
In een snel veranderende wereld, waarbij jouw eindgebruiker nog grilliger is dan ooit tevoren, is het bijna een norm geworden om hierop te anticiperen. De keuze ligt volledig bij de eindgebruiker waar zijn of haar geld aan op gaat, en de keuze is reuze. Zint het niet bij jouw product, dan gaat de consument eenvoudig een deurtje verder naar de buurman die het product net even goedkoper, kwalitatiever of gelikter weet weg te zetten.
Om je concurrentie dus een stap voor te zijn, moet je innoveren. Inspelen op de (latente) behoeftes van je doelgroep is de belangrijkste voorwaarde om een tevreden gebruiker te krijgen. Dit vergt veelal vernieuwing, maar de oplossing of het concept is er nog niet. Direct op de man af vragen hoe het eruit moet zien heeft ook weinig zin. Vaak heeft de gebruiker nog geen enkel idee wat hij/zij echt wil. Als je nu juist op dit gat inspringt en innovatief weet te zijn, dan weet je daarmee vaak de gebruiker echt aan je te binden.
Wat doe je anders als je innovatief bent?
Aan de ene kant heb je conservatief zijn. Dit uit zich in organisaties vaak in het werken volgens standaarden en protocollen. Het vermogen om zelfstandig met nieuwe ideeën of oplossingen te komen wordt hierbij niet of nauwelijks aangewakkerd. Het uitvoerende werk moet gewoon gedaan worden en dit vereist geen grensverleggende denk- of doe-kracht.
Aan de andere kant is er innovatief zijn. In tegenstelling tot conservatisme ben je dan juist grensverleggend, baanbrekend en vernieuwend. Je speelt in op je eigen creativiteit om zaken op een andere en vernieuwende manier uit te voeren. Je wilt graag een nieuwe innovatie lanceren. Wanneer je innovatief bent, stel je jezelf in staat op basis van voortschrijdend inzicht te anticiperen op kansen die zich in de toekomst manifesteren. Hiervoor is het dus nodig om buiten de gebaande paden te denken en de omgeving te verkennen die voorheen nog onbekend was.
Hoe herken je innovatieve mensen in de praktijk?
Innovatieve mensen of gedragingen zijn te herkennen aan verschillende aspecten. Soms zijn het eigenschappen of competenties die ontwikkeld kunnen worden. Ook zijn er een aantal natuurlijk aangeboren kenmerken die iedereen met zich meedraagt, alleen soms wat in de vergetelheid zijn geraakt. Het hebben van een speels karakter is daar bijvoorbeeld één van.
‘'We don’t stop to play because we grow old,
we grow old because we stop to play’'
Andere kenmerken van innovatief zijn:
- Een intrinsiek leergierige en nieuwsgierige houding
- Eigen overtuigingen in twijfel trekken
- Op zoek naar wat je nog niet weet
- Het glas is halfvol in plaats van halfleeg
- Kansen signaleren
- Problemen en kansen doorvertalen naar oplossingen
- Fouten durven maken
- Patronen herkennen, erkennen en doorbreken
- Divergerend en convergerend te werk gaan
- Organisatiesensitiviteit
- Ontvankelijk voor de waarheid en alle soorten informatie
- Eigen perspectief durven uitdragen
- Ontwikkelingsgericht zijn (zowel naar jezelf als naar de ontwikkelingen op maatschappelijk niveau)
- Co-creëren op eerdere inzichten en ideeën
- Aandachtig luisteren en observeren
Bovengenoemde aspecten kunnen gedragingen zijn die je dikwijls toepast of kunnen zelfs geheel geïntegreerd zijn in je mindset en identiteit. Het kan ook zo zijn dat je ze als waarde definieert voor wat jij echt belangrijk vindt. Innovatief zijn uit zich in verschillende aspecten, zie bovenstaande lijst dus niet als een volledige checklist waar je tot in perfectie aan moet voldoen.
Wat is er nodig om te kunnen innoveren?
Toch zie je vaak dat er ook externe factoren bijdragen om het mogelijk te maken om echt innovatief te kunnen zijn. Dit heeft vaak met de (directe) omgeving te maken waar invloeden een rol spelen. Daarom is het goed om een geschikte omgeving te creëren waar:
- Medewerkers lef kunnen tonen
- Ruimte is om te experimenteren
- Daadkracht wordt gewaardeerd
- Eenvoud hoog in het vaandel staat
- Een toegankelijk netwerk van mensen, systemen en andere lijnen benut kan worden
- Diversiteit in een groep is
- Inclusiviteit wordt omarmd
- Kaders duidelijk vooraf worden gesteld
- Autonomie aan medewerkers wordt gegeven
Het helpt om met elkaar vooraf de leidende principes om innovatief te kunnen zijn op te stellen. Een lijst van randvoorwaarden voorkomt (deels) dat je gedurende het innovatieproces steeds tegen dezelfde dingen aan loopt. Het uitgangspunt moet immers gunstig zijn.
Innovatief zijn begint bij DOEN!
Innovatief zijn is een belangrijk cultuurcomponent in de maatschappij waar we in leven. Voor alle eigenschappen, randvoorwaarden, noodzaken en andere inzichten om innovatief te zijn geldt: begin klein! Je zult zien dat als je stap voor stap eigenschappen uitkiest en deze daadwerkelijk toepast, de verandering veel makkelijker gaat en innovatief zijn misschien zelfs natuurlijk begint aan te voelen…
