Iedereen heeft het vast wel eens gedaan; brainstormen. Letterlijk gezegd laat je je brein eens lekker stormen of losgaan op wilde ideeën. Een goede invulling van een brainstorm kenmerkt zich door een groep mensen die individueel ideeën bedenkt voor een bepaald onderwerp. Het is een techniek waarmee je op een snelle manier, veel nieuwe ideeën genereert, zodat je met het meest geschikte idee verder kunt gaan.
Als je een brainstorm op een goede manier vormgeeft, merk je dat het creatief denken, cohesie en de kans op het juiste idee vergroot. Bovendien merk je dat de groep volledig energized een sessie uit kan lopen, klaar om in actie te treden, het vliegwiel draait. Door de hoge mate van betrokkenheid raken mensen enthousiast om verder aan de slag te gaan met het gouden idee.
De gevaren van brainstormen
Brainstormen kan iedereen, echter moet het wel op de juiste manier gefaciliteerd worden. Zonder duidelijke kaders, de juiste mate van autonomie, een veilige omgeving om out-of-the-box te durven denken en een actieve houding liggen er gevaren op de loer liggen. Denk bijvoorbeeld aan:
- Een disbalans in conversatie. Sommigen voeren de boventoon met een aanwezige persoonlijkheid, anderen blijven meer op de achtergrond. Zo kunnen teamleden elkaar de ruimte ontnemen.
- Beperken van nieuwe ideeën doordat de informatie al gedeeld wordt voordat anderen een eigen invulling hebben bedacht. Mensen koersen dan al te vroeg mee op het eerder opgebrachte idee, zonder dat zij hun eigen kennis hebben gedeeld: ‘ohja, dat vind ik ook’, ‘ja daar moest ik precies ook aan denken.’
- Teams die uit verbinding staan. Of dat nu letterlijk is door de toegenomen online sessies of doordat men fysiek bij elkaar is en geen mate van verbinding voelt.
- Een afrekencultuur waar mensen ervaren dat ze geen fouten mogen maken. Ook tijdens een brainstormsessie kan dit beperkingen opleveren in openheid.
- Te snel oordelen, een lineaire aanpak van het idee waarbij direct een oordeel gegeven wordt.
De 6 belangrijkste spelregels van brainstormen
Een goede brainstorm kent, na de introductie van het onderwerp, een drietal fases: ideegeneratie, discussie en selectie. Het is de kunst dit proces in goede banen te leiden. Daarom is het altijd aan te raden dat er een facilitator aanwezig is die dit proces begeleidt en de spelregels in de gaten houdt. Zo kan er bijtijds ingegrepen worden als dat nodig is. De spelregels voor een goede brainstorm zijn:
1. Motivatie
Zorg voor een gezamenlijke visie of purpose, wat maakt dat iedereen een belang heeft om aan de brainstorm mee te doen?
2. Sta open voor alle ideeën
Zorg ervoor dat je vooraf niet stiekem toch een einddoel in je hoofd hebt, hiermee stuur je de ideegeneratie en dit slaat de creativiteit van een team plat. Men ervaart dan snel dat het brainstormen geen nut heeft en dit maakt de bereidwilligheid een volgende keer ook kleiner.
3. Denk in mogelijkheden
Laat waardeoordelen zo lang mogelijk achterwege. Bij een ideegeneratie gaat het juist om kwantiteit; wakker zoveel mogelijk ideeën aan, zonder beperkingen in te voeren. Dit doe je pas als alle ideeën op tafel liggen.
4. Sta chaos toe!
Dit voelt misschien wat ongemakkelijk en dat is precies wat nodig is. Dan weet je dat je patronen aan het doorbreken bent. Van de hak op de tak is dus goed.
5. Focus op kwantiteit.
Zoveel mogelijk ideeën, zonder direct de diepte in te gaan met een bepaald idee. Het gaat nog om een holistische systeembenadering waar je eerst alle ideeën wilt hebben en later pas keuzes maakt.
6. 1 + 1 > 2
Bouw voort op de ideeën van anderen door deze uit te vergroten of door te vertalen.
Een brainstorm is niet het eindpunt
Brainstormen gaat dus over hoe je je brein gebruikt om een onderwerp te bestormen met wilde ideeën. De eerste keer kan dit nog ongemakkelijk voelen, maar de kracht van herhaling leert dat dit zomaar eens de nieuwe cultuur kan gaan bepalen.
Realiseer bij een brainstorm dat dit altijd een startpunt is voor verdere processtappen. Soms kom je erachter dat er een nieuwe brainstorm gepland moet worden en soms heb je een backlog aan ideeën gecreëerd waar je zo verder mee kan in de ontwikkeling. Geef dus altijd opvolging aan een brainstorm, ook om de meerwaarde voor de toekomst te borgen.
