Loop je weleens tegen situaties aan dat je boodschap niet duidelijk overkomt? Dat wat je ook in woord en spraak probeert, de communicatie stroef verloopt? Soms kom je op die communicatiewijze er ook gewoon niet uit. Een Storyboard kan je dan uit de brand helpen.
Door met beelden een verhaal te vertellen kun je de communicatie een boost geven, of die nu met collega’s of met je belangrijkste doelgroep is. Deze vorm van communiceren is niet alleen effectief, het is nog leuk ook. Dankzij de creatieve invalshoek ontplooi je namelijk de onbewuste en vaak onbenutte kennis van waaruit innovatie kan ontstaan. Nieuwe inzichten of perspectieven verrijken de innovatie-kracht die nodig is om vooruitgang te creëren.
Maar wat is zo’n Storyboard dan precies? En hoe maak je er eentje? Dat gaan we in dit blog met je bespreken, dus lees snel door.
In dit blog lees je:
Wat is een Storyboard?
De letterlijke vertaling van een Storyboard is een ‘verhaalbord’. Dit betekent dus dat er altijd een verhaal in het bord zit, de essentie van goede communicatie. Met een Storyboard maak je dit verhaal visueel inzichtelijk. Het verhaal kan dan gaan over een verandering, concept of idee dat je in opeenvolgende blokken uitwerkt. Het is een hulpmiddel die beeldende communicatie vormgeeft. Vakgebieden die deze communicatievorm in reguliere bedrijfsvoering veel gebruiken zijn onder andere: marketing, reclame, filmproductie, media, met als doel creatieve processen vorm te geven.
Deze sterke vorm van communicatie wint steeds meer terrein en behoort tot een belangrijk onderdeel van innovatiewerkwijzes. Daarom zie je het in verschillende creatieve werkvormen (zoals Liberating Structures) of innovatie-werkvormen (zoals de Design Sprint) ook terugkomen. Het is dan een onderdeel van de ideeën- of prototype fase waarin de uitwerking van het idee zich bevindt. De visuele vorm kenmerkt zich vaak door een grote canvas die verdeelt is in 6-8 blanco vakken/blokken. Voor elk vak is het de bedoeling dat een visualisatie het onderdeel van het verhaal illustreert.
De voordelen van een Storyboard
Het maken en gebruiken van een Storyboard brengt verschillende voordelen met zich mee. Daarom kan je een Storyboard ook doelbewust inzetten. Een aantal voordelen waar je aan kan denken zijn:
- Overzicht creëren
- Teamcommunicatie verbeteren (begrip creëren en uitstellen van oordeelvorming)
- Vroegtijdig inzichten creëren en vooruitdenken mogelijk maken
- Resources beter benutten (betere tijd- en budgetinschattingen kunnen maken)
- Samenwerking ‘verleuken’
- Creativiteit aanwakkeren
- Experimenteren mogelijk maken
- Structuur creëren
- Presentatievaardigheden verbeteren
- Wendbaarheid verhogen (iteratief werken ondersteunen)
- Besluitvorming voorspoedigen
Kenmerken van een goed Storyboard
Een Storyboard dient dus in de kern een verhaal over te brengen. Daarnaast kan je versterkende elementen inzetten om de voordelen te bereiken:
Beeld of visualisaties
Een beeld zegt meer dan duizend woorden. Toch gebruiken we deze vorm van communicatie niet vaak, met als veel gehoorde reden: ‘ik kan niet tekenen.’ Voor tekentaal in de wereld van communicatie is dat helemaal geen issue. Tekentaal wordt namelijk sterk door onderscheidende kenmerken te visualiseren en niet de details proberen te perfectioneren (wat we vaak proberen te doen). Teken je een appel in contrast met een peer dan kan je bijvoorbeeld denken aan de vorm (rond), de kleur (rood) en de structuur (glanzend). Meer is niet nodig om een ander te laten begrijpen dat het om een appel gaat en niet om een peer (want die heeft een kegelvorm, is groen/bruin en dof). Visualisaties zijn dus kernachtig en simpel, het gaat er alleen om dat een ander begrijpt wat er staat en vanuit daar weer kan associëren.
Volgordelijkheid
Een verhaallijn kenmerkt zich altijd door een bepaalde chronologische volgorde. In die volgordelijkheid zie je vaak een aantal onderdelen terugkomen, zoals een weergave van het probleem of de obstakels die aangepakt worden en duidelijke call-to-actions (triggers die tot actie aanzetten). De structuur van een verhaal bestaat grofweg altijd uit een begin (introductie van de situatie), een midden (de gebeurtenissen) en een einde (conclusie of verandering). Als je deze onderdelen in het Storyboard als kader aanhoudt, ontstaat voor de gebruiker een logisch verhaal wat tot de verbeelding spreekt.
Tekstuele illustraties op post-it’s
De kracht van een Storyboard straalt ook uit de mate waarin de beelden voor zich spreken. Hoe beter men vanuit de beelden begrijpt wat bedoeld wordt, hoe minder tekstuele uitleg nodig is. Toch is het onvermijdelijk om enkele tekstuele illustraties te maken. Dit kan je eenvoudig op post-it’s doen die je bij het desbetreffende vak plaatst. Denk hierbij bijvoorbeeld aan handelingen die toegelicht moeten worden, abstracte zaken zoals geluid, geur en emoties of gesprekken die plaatsvinden.
Voorbeeld van een Storyboard
Om je een beeld te geven van hoe een Storyboard eruit ziet, hebben we hieronder een voorbeeld gezet.
Stappenplan voor een treffend Storyboard
1. Doel en doelgroep
Bepaal als team wat je wil bereiken met het Storyboard en wie je doelgroep is.
Hiervoor kun je gebruik maken van handige tools, zoals de Empathy Map of de Persona Template.
Download hier de Persona Template.
2. Werk het verhaal of idee uit
Dit kan bijvoorbeeld door de rode draad te beschrijven. Wat zijn de belangrijke gebeurtenissen, acties en handelingen? Een Customer Journey kan hier goed bij helpen of als je nog meer informatie bewust wil maken, gebruik dan het Storytelling Canvas. Die kan je hier eenvoudig downloaden.
3. Verdeel de scènes
Verdeel de 6 of 8 vakken over de 3 verhaaldelen. Dus bijvoorbeeld de eerste 2 vakjes zijn voor het begin, vakje 3,4,5 en 6 zijn voor het midden en vakjes 7,8 zijn voor het einde. Bepaal per vakje welke scène zich afspeelt.
4. Visualiseer en illustreer de scènes
Maak eenvoudige schetsen van wat zich afspeelt, met nadruk op eenvoudig. Het gaat allereerst om duidelijke tekentaal, niet om perfectie of detail. Gebruik kleur om de tekeningen simpel te verrijken. Plak daarna post-it’s met ondersteunende tekst, zoals onzichtbare handelingen of verduidelijking van hetgeen je gevisualiseerd hebt.
5. Benadruk de belangrijke momenten
Ga na of het verhaal de gehele lading dekt en daarbij de belangrijke punten van je doel bewerkstelligen. Dit kan je bijvoorbeeld doen door een unieke kleur post-it met ‘actie’ (of call-to-action) te plakken bij de belangrijke onderdelen van het Storyboard. Is de kern duidelijk? Zijn de eye-openers duidelijk? Wordt het publiek geraakt? Zet het tot gedragsverandering aan?
In het kort
Een storyboard is een visueel hulpmiddel om een verhaal, idee of concept helder over te brengen. Het maakt communicatie effectiever door beelden in plaats van woorden te gebruiken. Een storyboard is een verzameling opeenvolgende beelden of schetsen, vaak verdeeld over 6-8 vakken, waarmee je een verhaal structureert. Elk vak illustreert een deel van het verhaal, zoals een probleem, obstakel of call-to-action. Deze visuele aanpak stimuleert onder andere samenwerking, creativiteit en inzicht.
Daarnaast helpt het teams sneller beslissingen te nemen en iteratief te werken. Het maken van een Storyboard begint met het vaststellen van doelen en de doelgroep, gevolgd door het uitwerken van het verhaal, de scènes en het visualiseren daarvan. Door belangrijke momenten te markeren, wordt de kern van het verhaal duidelijk en overtuigend overgebracht.
