Als organisaties veranderen naar een meer innovatief karakter, moet de organisatie-inrichting ook aanpassen. Onderdelen van organisatie-inrichting zijn bijvoorbeeld processen, visies, doelen, routines en rollen. Rollen zijn essentieel voor het creëren van vooruitgang, samenwerking en beweging. Wanneer organisaties kiezen voor innovatiemanagement komen daar nieuwe rollen bij kijken. Een veel voorkomende nieuwe rol is die van Innovatiemanager. Waar komt deze rol vandaan en wat houdt deze in? In dit blog diepen we de rol van Innovatiemanager uit met een handig canvas om zelf transparantie aan te brengen in je rol als Innovatiemanager.
Wat is innovatiemanagement?
Innovatiemanagement heeft alles te maken met het actief organiseren, uitvoeren en controleren van beleid, proces en activiteiten met als doel vernieuwende meerwaarde te leveren voor de klant. Als discipline en kunde wordt innovatiemanagement ingezet om richtlijnen te maken om innovatie te bevorderen. Dankzij deze richtlijnen kan er namelijk daadwerkelijk geïnnoveerd worden. Juist voor innovatie geldt dat creatief denken lastiger is zonder kaders. Denk aan een kind dat je in een lege kamer zet zonder voorwerpen. Het kind gaat zich vervelen, wordt zeurderig, drammerig en aanhankelijk. Als je nu dit kind een simpel voorwerp geeft, bijvoorbeeld een lege schoenendoos en je geeft hem ook nog een stift en een schaar, dan komen daar zomaar opeens de mooiste creaties uit voort. Zo werkt het simpelweg ook bij volwassenen.
Wat is een Innovatiemanager?
Onderdeel van innovatiemanagement is de invulling van de bijbehorende rollen. De Innovatiemanager kan daarbij niet ontbreken. Sommige organisaties hebben er één, andere organisaties hebben een heel team van Innovatiemanagers. Wat doet een Innovatiemanager nu eigenlijk? In de basis is deze persoon verantwoordelijk voor het initiëren, coördineren, faciliteren en opstarten van innovatieprojecten. Dit doet hij/zij vanuit een innovation funnel met creatieve ideeën voor nieuwe projecten/activiteiten waarvoor innovatiestrategieën worden bedacht met een korte lijn naar daadwerkelijke implementatie. Een Innovatiemanager kent dit gehele innovatieproces van begin tot eind. Ook weet deze dat het in kaart brengen van de (latente) behoeftes van de klant, net zo belangrijk is als de eerste stap van de implementatie. Innovatie is pas rond als er daadwerkelijk actie plaatsvindt. De Innovatiemanager ondersteunt en adviseert het projectteam gedurende het proces en motiveert of inspireert waar nodig. Dankzij het behouden van overzicht kan de Innovatiemanager het team telkens weer scherp stellen. Zodoende is de Innovatiemanager een belangrijke spin in het web voor het ontwikkelen van een innovatiecultuur.
Verschil met een Innovatie Coach
Het grote verschil met een Innovatie Coach is dat de Innovatiemanager vaak zelf de beslissingen neemt als het gaat om kaders en prioriteiten. Daar waar een Innovatie Coach vooral de teamleden en de Innovatiemanager met elkaar laat verbinden en helpt hun rollen goed uit te voeren, is de Innovatiemanager degene die prioriteert aan de hand van de klantwaarde (behoeftes en wensen) om het team innovatief te kunnen laten zijn. Kortom, de Innovatie Coach en Innovatiemanager maken beiden beslissingen gerelateerd aan het proces, de Innovatiemanager doet dat aanvullend op klantwaarde en het stellen van prioriteiten.
Eigenschappen van een Innovatiemanager
Nu zijn er tal van eigenschappen te bedenken waar een Innovatiemanager aan moet voldoen. Het is een illusie om alles perfect te beheersen en zo is een eigenschappen-lijst ook niet bedoeld. Deze lijst is bedoeld om inzicht te krijgen in je rol om te bepalen waar meer of minder aandacht naar uit mag gaan. Per project en teamsamenstelling kan dat namelijk veranderen. Wellicht heb je teamleden die bepaalde eigenschappen inbrengen en daarmee het potentieel van het team al benutten. Zie het als een lijst waar je juist samen met je team aandacht aan besteedt (verantwoordelijk voor iets zijn, wil niet zeggen dat je het ook zelf moet uit te voeren).
De eigenschappen zijn:
Ideeën naar hoger niveau tillen: heeft een helicopterview en weet vanuit systemische principes te werken. Denkt op het niveau van behoeftes in plaats van oplossingen/invullingen. Wat draagt het bij aan het geheel?
Kansen identificeren: herkent en signaleert kansen die voorbijkomen, gaat actief op zoek naar trends, ontwikkelingen en latente behoeftes. Analyseert de markt op realistische wijze en associeert waar nodig.
Actie nemen: weet wanneer beslissingen gemaakt moeten worden en hoe kleine stappen tot actie leiden.
Coachen: geeft mensen de ruimte hun eigen ontwikkeling door te maken, ziet de behoefte van anderen en begeleidt ze daarin.
Samenwerken: fungeert als spin in het web om niet alleen de verbinding zelf met iedereen te creëren, maar ook om mensen met elkaar te laten verbinden en rechtstreeks met elkaar te laten communiceren.
Creatief: staat open voor nieuwe wegen, is ontvankelijk voor prikkels van buitenaf, en is bewust van waar de eigen creativiteit schuilt (artistiek, probleem oplossen, woord, schrift etc.)
Motiveren en inspireren: brengt het team bij tegenslag vooruitgang. Dat betekent dat je ook in staat bent allereerst jezelf te motiveren en te herkennen. Inspireert het team met nieuwe kennis delen, enthousiasme en energie.
Resultaat en actiegericht: weet waar naartoe gewerkt wordt, herkent alle noodzakelijke acties in relatie tot de toegevoegde klantwaarde, weet waar de prioriteiten liggen, en kan lastige beslissingen nemen als die nodig zijn om beoogd resultaat te halen. Snapt het principe van kleine stappen.
Organiseren: heeft de nodige management skills zoals plannen, beheren en uitvoeren. Kan zaken organiseren omdat ze nodig zijn en is hier wendbaar in als de tijd alle plannen inhaalt.
Tot slot
Wil jij weten hoe je zelf scoort ten opzichte van al deze eigenschappen? Met onderstaande spin kun je jezelf cijfers toebedelen op een schaal van 0-5. Zo kan je erachter komen welke eigenschappen meer aandacht mogen hebben. Veel plezier!
