Innovatie is een veel terugkomend thema. De behoefte om een innovatieve organisatie te zijn groeit. Het creëren van een innovatieve mindset en het hebben van bepaalde vaardigheden is dan ook erg belangrijk. Helaas speelt deze ontwikkeling zich vooral nog op individueel niveau af. Om echt innovatief en impactvol te zijn, is het beter als de hele organisatie de innovatie mindset heeft.
Wat is innovatie?
Innovatie is een begrip dat je vast wel eens voorbij hebt horen komen. De term innovatie is een combinatie afkomstig van de Latijnse woorden in (in/van/tot) en novare (nieuw maken). Als dit wordt samengevoegd betekent innovatie ‘iets nieuws maken’. Innovatie wordt gezien als het ontwikkelen van producten en/of diensten die vernieuwend zijn ten opzichte van een vorige variant of een concurrent. Door continu te blijven vernieuwen, blijf je waarde leveren voor je klanten. Hierdoor blijf je voor hen relevant.
Innovatie is niet te verwarren met creativiteit. Vaak worden ze in een ademteug genoemd, alleen is dat niet helemaal juist. Natuurlijk zijn ze met elkaar verbonden, maar er is een verschil. Bij creativiteit spreek je over het genereren van ideeën die nieuw en bruikbaar zijn. Creativiteit is een manier om tot innovatie te komen. Wanneer de opgedane creatieve ideeën ingezet worden om hiervan een product of service te maken, kom je uit op innovatie. Oftewel, innovatie gaat over het samenbrengen van creatieve ideeën met de resources en expertise die nodig zijn om een product te ontwikkelen en op de markt uit te brengen.
Innovatie kan je voor bijna elke uitvinding gebruiken. Om een onderscheid tussen de soorten uitvindingen te maken, wordt de Innovation Matrix gebruikt. De Innovation Matrix maakt een onderscheid tussen “nieuwigheid” en “impact op de markt”. De verschillende soorten innovatie zijn: incrementeel, disruptief, radicaal en behoudend. Elk soort innovatie heeft een ander doel en deze zijn dan ook niet met elkaar te verwarren. In ons blog “Wat is innovatie” gaan we dieper in op de soorten innovaties.
De positieve effecten van innovatie
Innovatie in z’n geheel kent verschillende positieve effecten voor een organisatie. Innovatie bestaat al heel lang en door de jaren heen zijn er vele baanbrekende innovaties gedaan. Bekende voorbeelden hiervan zijn Airbnb, Spotify en Ocean Cleanup.
Bovenstaande bedrijven zijn op hun eigen manier innovatief geweest. Zo heeft Airbnb een nieuwe manier van overnachten bedacht door het ontwerpen van een platform waarop huiseigenaren en toeristen worden samengebracht. Zo is een nieuwe markt ontworpen. Spotify heeft het luisteren van muziek naar een streamingdienst omgevormd. Ocean Cleanup is een sociale innovatie die een manier heeft bedacht om op een maatschappelijk verantwoordelijke wijze plasticvervuiling in de zee te bestrijden.
Redenen om een innovatieve organisatie te worden
In de huidige samenleving is het belangrijk dat organisaties zich blijven vernieuwen. Daar zijn een aantal redenen voor. Eén van die redenen is om te zorgen dat je de concurrentie voorblijft. Tegenwoordig is het aanbod van producten heel groot. Om klanten te krijgen én te behouden, moet je zorgen dat je interessant genoeg voor ze blijft. Daarnaast is het zaak dat je meegaat met de huidige trends en je producten daarop aansluiten. Of dat je zelf een nieuwe trend opzet, als je echt radicaal wilt zijn.
Innovatie is key als het gaat om groei en behouden van een competitief voordeel. Door te innoveren blijf je ook de processen optimaliseren, omdat er continu wordt geëxperimenteerd. Naast dat je nieuwe producten en diensten blijft lanceren, wordt ook een lerende organisatie gecreëerd die meer kennis en expertise opdoet. Zo profiteert de organisatie van individuele creativiteit door deze te bundelen in collectieve creativiteit.
De vaardigheden van een innovatieve organisatie
Om innovatie binnen een bedrijf te laten groeien zijn er een paar vaardigheden nodig. Bedrijven zoals Amazon, Procter&Gamble en eBay gingen hier al mee aan de slag.
5 vaardigheden voor innovatieve organisaties:
- Associëren
De skill om verbanden te leggen tussen vraagstukken, problemen of ideeën die niet met elkaar verbonden lijken. Daaruit blijkt dat hoe meer kennis en ervaringen er zijn op een bepaald vlak, des te makkelijker is het voor het brein om connecties te maken. Nieuwe inputs leiden tot nieuwe ideeën.
Steve Jobs has frequently observed, “Creativity is connecting things.”
- Ondervragen
Innovators blijven zich continu afvragen waarom de huidige situatie werkt en stellen ze de gebruikte methodes en processen ter discussie. Innovators stellen de vragen: “waarom?”, “waarom niet?” en “wat als?”.
- Observeren
Innovators houden consistent en voorzichtig het gedrag van klanten, leveranciers en andere bedrijven in de gaten. Hiermee krijgen zij inzicht in mogelijke veranderingen in het gedrag. Met deze inzichten wordt een innovator zich hier bewust van om vervolgens de juiste handelingen te doen.
- Experimenteren
Innovators blijven steeds experimenteren, wat werkt wel en wat niet. Door te proberen en te proberen komen ze tot waardevolle ontdekkingen.
- Netwerken
Het in contact komen met mensen van andere culturen biedt vele inzichten in hoe andere mensen naar jouw producten kijken. Innovators verrijken hun kennis en bereik door verschillende perspectieven op te doen.
Natuurlijk zijn deze vaardigheden niet binnen een week eigen gemaakt. Door te blijven oefenen, oefenen en durven, kan het innovatiepotentieel binnen de organisatie groeien. Het actief bewust zijn van mensen, producten en werkwijze is één van de belangrijkste skills. Kortom door scherp te zijn, blijf je innoveren.
Een innovatiegestuurde omgeving
Vaak wordt gedacht dat innovatie door de mindset, meestal de growth mindset, van een individu plaatsvindt. Zo wordt gedacht dat bedrijven als Apple en Amazon groot zijn geworden door de visie van één persoon. Helaas ligt dat niet zo makkelijk. Een organisatie in z’n geheel moet in staat zijn om zich te wapenen tegen de veranderde markt en zorgen dat de positie behouden wordt. Innovatie is daarom een belangrijk component in het antwoord op verandering.
De structuur van de organisatie speelt een grote rol. Bijvoorbeeld, je kunt als individu een goede visie en de wilskracht hebben, maar het helpt niet als deze visie niet wordt gedeeld of als je vanuit het management wordt beperkt. Hoe de teams en werkwijze gestructureerd zijn, heeft een duidelijke impact op de denkwijze en prestaties van de organisatie.
Zo zijn er verschillende organisatiestructuren in welke de mate van creativiteit, medezeggenschap en uitvoerbaarheid verschilt. Om het optimale eruit te kunnen halen moet de structuur met de strategie en middelen matchen.
Daarnaast komt creativiteit meer tot zijn recht in organisatiestructuren waarin veel individuele inbreng mogelijk is. Als vanuit het management continu controle heerst of goedkeuring moet plaatsvinden (top-down) wordt het individu beperkt in mogelijkheden en motivatie. Wanneer aan de andere kant de werknemers te veel vrijheid krijgen en degene zijn die ideeën genereren zonder kaders (bottom-up), kan het lastig worden om in te schatten welke middelen tot beschikking staan en dit kan de creativiteit juist beperken.
Het alternatief is een combinatie van top-down en bottom-up, een zogenoemde hybride. Hier werken management en teamleden goed samen in het bepalen van de kaders waarna de teamleden de ruimte krijgen om hiermee aan de slag te gaan en hun creatieve geest aan te wakkeren. Hiervoor zijn bepaalde werkvormen die creativiteit goed stimuleren.
Bovendien wordt in een innovatieve organisatie gestuurd op de eerdergenoemde 5 vaardigheden. In een sturende omgeving heerst een growth mindset waarin teamleden aangemoedigd worden om het meeste uit zichzelf te halen. Het maken van fouten wordt hier gezien als een leerproces, zodat de organisatie dit in de toekomst anders kan doen en meer waarde levert.
Een innovatiegestuurde omgeving kan ook extern gecreëerd worden. Dat houdt in dat organisaties zich vestigen in de buurt van branchegenoten en organisaties waar ze van kunnen leren en misschien zelfs samenwerken. Dit wordt clusteren genoemd. Een bekend voorbeeld van een cluster is Silicon Valley.
Een kwestie die dan nog rust is: hoe word je (als organisatie) innovatief?
Creativiteit schuilt in ons allemaal. Het is een aangeboren mechanisme, ook al heb je het gevoel dat je niet creatief bent. Er bestaan verschillende werkvormen om creativiteit te stimuleren. Wees jezelf er daarnaast van bewust dat creativiteit niet voor iedereen hetzelfde is, zo zijn er verschillende creatieve types. Ook zijn er verschillende manieren waarmee je een stap richting innovatie kunt zetten.
Als je wilt beginnen met de stap richting een innovatieve organisatie zijn er een aantal punten die je in het achterhoofd moet houden.
- Blijf kritisch denken.
Ook zodra je de eerste versie hebt gelanceerd, is het handig om te observeren hoe het in de markt ligt en hoe het verbeterd of vernieuwd kan worden. - Houd controle over de stappen.
Experimenteren is goed en zeker aan te raden, maar probeer het eerst uit op kleinere schaal. Mocht het een flop zijn dan is de impact beperkt. Tegelijkertijd weet je zeker dat het uit te breiden is als het succes heeft. - Wees nieuwsgierig.
Probeer patronen te vinden die niet 1,2,3 voor de hand liggen. - Houd koers.
Een innovatie komt het best tot z’n recht als deze aansluit bij de missie en visie van de organisatie.
Tot slot. Er bestaat niet een vaste manier om als organisatie innovatiever te worden. Elke organisatie is anders en daarom kunnen slechts verschillende tools en handvatten aangereikt worden die ervoor zorgen dat je aan de slag gaat en een stap zet naar innovatie. Oh, en iets om niet te vergeten; innovatie zou niet innovatief zijn als er maar één manier bestond.
